Καμία σχέση δεν είναι χωρίς καυγάδες.
Τι κρύβεται πίσω από τις διαμάχες; / φωτογραφία depositphotos.com
Οι καβγάδες είναι μέρος κάθε σχέσης, ακόμη και της υγιούς. Μερικές φορές η παραμικρή κριτική ή μια ασήμαντη πρόκληση είναι αρκετή για να μετατραπεί αμέσως μια οικογενειακή μικροδιαφορά σε καταιγίδα κατηγοριών, θυμού και αμοιβαίας άμυνας.
Όπως εξηγεί ο Greg Levoy, συγγραφέας του βιβλίου Vocation: Finding and Pursuing Real Life, σε μια στήλη του Psychology Today, κατά τη διάρκεια αυτών των αντιπαραθέσεων εκρήγνυται σαν να υπερασπιζόμαστε την τιμή μας, αλλά στην πραγματικότητα υπερασπιζόμαστε μόνο τη δική μας ευπάθεια.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, συχνά “πολεμάμε” όχι λόγω δύναμης, αλλά λόγω αδυναμίας. Όπως έγραψε ο Αμερικανός συγγραφέας Andrew Bard Schmukler, είναι η αίσθηση της ευαλωτότητας που μας ωθεί να επιδείξουμε δύναμη και έλεγχο. Αυτό ισχύει τόσο για τις ρομαντικές σχέσεις όσο και για τις σχέσεις μεταξύ εθνών.
Όταν μας επικρίνουν ή μας αμφισβητούν, αντιδρούμε ενστικτωδώς και το σώμα μπαίνει σε κατάσταση “χτύπα ή τρέξε”. Φοβόμαστε ότι θα φανούμε ατελείς, οπότε αντιδρούμε με επιθετικότητα. Σύμφωνα με τον Levoy, σε τέτοιες στιγμές “πολεμάμε” όχι με το πρόσωπο που έχουμε απέναντί μας, αλλά με τον πόνο από το παρελθόν:
“Είναι ένα φάντασμα. Είναι η ανάμνηση κάποιας προδοσίας στο παρελθόν, κάποια πληγή που κουβαλάς από την παιδική σου ηλικία και ένα βαθύ αίσθημα αδικίας που εξακολουθείς να νιώθεις για συνθήκες πάνω στις οποίες δεν είχες κανέναν έλεγχο”.
Διαβάστε επίσης:
Ο συγγραφέας πιστεύει ότι χτυπάμε το άτομο που απλά μας θυμίζει τον πραγματικό ένοχο και την κρυμμένη ευπάθεια, αντί να αντιμετωπίσουμε την πηγή του προβλήματος, η οποία βρίσκεται μέσα μας. Επιπλέον, η αδρεναλίνη από τη σύγκρουση μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί, να έχουμε τον έλεγχο και ακόμη και ευχάριστα. Η ψυχολόγος Carolyn Elliot το αποκαλεί αυτό “υπαρξιακό φετίχ” – μια κρυφή ευχαρίστηση στα επώδυνα, επαναλαμβανόμενα σενάρια.
Η λαχτάρα μας για δύναμη και έλεγχο δεν πηγάζει από μια συνειδητή επιθυμία να κυριαρχήσουμε, αλλά από έναν αρχαίο φόβο ότι είμαστε ανυπεράσπιστοι. Οι άνθρωποι ήταν κάποτε θύματα ισχυρότερων όντων και η μνήμη αυτής της αρχέγονης ευπάθειας εξακολουθεί να ζει μέσα μας. Επιδεικνύουμε δύναμη και επιχειρηματολογούμε, αλλά ο φόβος της αδυναμίας απέναντι στη φύση, τον χρόνο και το άγνωστο λειτουργεί μέσα μας. Η διέξοδος ξεκινά με το να συνειδητοποιήσουμε τι είναι αυτό που μας φοβίζει και τι πραγματικά προστατεύουμε τη στιγμή του καυγά:
“Οι δυναμικές που λειτουργούν στο μικροεπίπεδο των ανθρώπινων σχέσεων λειτουργούν και στο μακροεπίπεδο. Τόσο στην προσωπική όσο και στην πολιτική σφαίρα, οι απειλές κατά των πεποιθήσεων, της τιμής ή της ταυτότητάς μας έχουν αποτελέσει την αφορμή για πολλές μάχες. Και στις δύο σφαίρες, είναι μια ψυχολογική αλήθεια ότι πίσω από τον εκφοβισμό, τον ναρκισσισμό και την αλαζονεία υπάρχει μια αίσθηση κατωτερότητας που μας ωθεί να αντισταθμίζουμε ή να υπερκαλύπτουμε με επιδείξεις δύναμης και επιθετικότητας και που μας ωθεί να συνεχίσουμε να πολεμάμε”, αναφέρει το άρθρο.
Αλλά ακόμη και στην πιο οξεία πάλη, υπάρχει η επιθυμία για θεραπεία. Δεν επαναλαμβάνουμε τις συγκρούσεις μόνο από πείσμα – προσπαθούμε ασυνείδητα να επουλώσουμε μια παλιά πληγή, γράφει ο Levoy:
“Στην πραγματικότητα, αν μπορούσαμε να κοιτάξουμε την επιθετική συμπεριφορά του άλλου και να ρωτήσουμε: “Τι φοβάται αυτό το άτομο, τι προσπαθεί να προστατεύσει, τι προσπαθεί να θεραπεύσει;” θα έκανε όλη τη διαφορά”.
Νωρίτερα, ο Αμερικανός ψυχολόγος Mark Travers ονόμασε δύο πράγματα που μπορείτε να κρύψετε με ασφάλεια από τον σύντροφό σας.
